घरेलू चिकित्सा कोश

iqLrd leh{kk

okLro esa fo’ks"kK ys[kd MkW- vkj-,l- vxzoky ,oa MkW- ujsUnz dqekj vxzoky }kjk fyf[kr iqLrd ^?kjsyw fpfdRlk dks’k* ls ?kj cSBs vklkuh ls jksxksa ij dkcw ikus vkSj jksxh dks LoLFk cukus ds mn~ns’; ls ;g fpfdRlk xkbM rS;kj dh xbZ gSA blhfy, blesa vk;qosZfnd ,oa izkd`frd fpfdRlk dks foLrkj ls fn;k x;k gS] tcfd blh fufeÙk ?kj&?kj esa rFkk vkl&ikl vklkuh ls miyC/k gksus okyh tM+h&cwVh] Qy&lCth] pwju&pVuh] vukt&elkyksa dks Hkh eq[; :Ik esa fn;k x;k gSA bu lHkh ds vktek, gq,] vDlhj vkSj xq.kdkjh gtkjksa uqL[ksa lHkh rjg ds jksxksa ij fot; ikus ds fy, laxzfgr gSaA vU; fodYiksa ds :Ik esa gksE;ksiSfFkd ,oa ok;ksdSfed fpfdRlk dh ekStwnxh iqLrd dks vkSj Hkh mi;ksxh cuk nsrh gSA

blesa L=h] iq:"k vkSj cPpksa ls lacaf/kr lHkh izeq[k jksx vkSj muds bykt fn, x, gSaA bl iqLrd dh izeq[k fo’ks"krk ;g gS fd izR;sd jksx ds var esa Hkkstu ,oa ijgst rFkk izfl) vk;qosZfnd daifu;ksa dh isVsaV nokb;ksa dh tkudkjh Hkh nh xbZ gSA ekufld jksxksa ij ,d v/;k; fo’ks"k :Ik ls miyC/k gS] ftlesa fpÙkHkze] ruko] volkn ,oa vfunzk tSls euksjksxksa ls NqVdkjk ikus ds mik; fn, x, gSaA ^?kjsyw fpfdRlk dks’k* okLro esa ,d lexz] O;kid ,oa cgqmn~ns’;iw.kZ ^,UlkbDyksihfM;k* tSlk gS] tks lnk&loZnk yk[kksa ikBdksa ds fy, ykHknk;d cuk jgsxkA

esjh rylh&ukjh lkSan;Z ,oa LokLF; fo’ks"kkad ¼o"kkZ _rq vad & tqykbZ&2015½